Cursus Zelf sieraden maken

Proefles: Cursus Zelf sieraden maken

Leuk dat je een proefles hebt aangevraagd! Met deze proefles krijg je een indruk van de cursus Zelf sieraden maken. Je krijgt inzicht in de lesstof. Mocht je vragen hebben, neem dan gerust contact met ons op. Heel veel succes en plezier met de proefles.

Cursus zelf sieraden maken

Tijdens de cursus leer je werken met diverse materialen zoals kralen, edelstenen en metalen. Daarnaast leer je stap voor stap technieken zoals solderen, polijsten, afwerken en decoreren. Vanaf het begin ga je zelf aan de slag en leer je de basistechnieken. Je vaardigheden breid je steeds verder uit.

Materialen om sieraden mee te maken

Hoewel veel edelsmeden alleen met metaal werken, is het toch nuttig om iets te weten over andere materialen. Het is altijd interessant om te kijken wat voor afwerkingen en effecten daarmee mogelijk zijn, want vaak leveren ze een kleurrijk contrast op met de subtiele metaaltinten.

Sommige edelsmeden hebben een duidelijke voorkeur voor een bepaald materiaal en vergaren gaandeweg een enorme kennis over de eigenschappen daarvan evenals de technieken die zich er het best voor lenen.
Veel materialen hebben specifieke werkeigenschappen. Zo kun je hittebestendig metaal wel anodiseren, maar niet uitgloeien of solderen. Thermoplastische materialen kun je verwarmen en modelleren terwijl ze zacht zijn. Natuurlijke materialen als hout, been, schelp en leer worden al sinds de oudheid gebruikt om het lichaam te versieren, net als onedele metalen, edelmetaal en sierstenen. Voor de sieraden van tegenwoordig worden deze materialen vaak gecombineerd met synthetische producten. Kunststoffen, rubber, beton en magneten hebben allerlei toepassingsmogelijkheden, waaronder het maken van mallen en modellen voor sieraden.

Structurele broche van Victoria Coleman
Deze broche bestaat uit doosconstructies die aan elkaar zijn bevestigd door solderen en laser/assen.

Edelmaten: zilver

Zilver is een fantastisch materiaal. Het is pletbaar en laat zich goed uitrekken en modelleren, terwijl het toch zo hard is dat de constructiesterkte behouden blijft. Zilver is het meest reflecterende edelmetaal en kan hoogglanzend gepolijst worden, maar wordt wel zwart na verloop van tijd of door blootstelling aan bepaalde chemicaliën.

Toepassingen
Zilver is betaalbaar en heeft heel goede werkeigenschappen. Het is geschikt voor zowel grootschalig als kleinschalig werk en bestand tegen driedimensionaal modelleren. Omdat vervormingsharden betrekkelijk snel plaatsvindt bij zilver, is regelmatig uitgloeien noodzakelijk om het metaal zachter te maken voor het verder bewerkt kan worden. Vervormingsgeharde stukken van dun zilverplaat of draad kunnen zo worden gelaten, zodat de vorm duurzamer is. Zilver leent zich voor allerlei technieken, want het is soepel, bestand tegen rekken en samenpersen, en naadloos te verbinden met behulp van zilversoldeer. Zilver heeft niet voldoende treksterkte voor bepaalde toepassingen als veermechanismen en brochespelden, maar het is wel geschikt voor sieraden die worden doorgestoken.

De toepassingen voor fijn zilver zijn beperkt, omdat het zo zacht is.
Wel leent het zich voor rondomzettingen waarbij niet te veel kracht kan worden gebruikt. Heel dun fijn zilverdraad is ideaal voor textieltechnieken als breien of haken. Fijn zilver ontstaat bij het branden van edelmetaalklei en leent zich voor andere bewerkingen dan gewoon zilver.
Je kunt de klei in een mal of op een textuur drukken of in een laag over iets uitstrijken. Vóór het branden is de klei goed te snijden. Ook door elektrovorming kan fijn zilver worden gemaakt. Galvaniseren met zilver wordt vaak toegepast op oxidevlekken bij grotere werkstukken, waar gladschuren heel veel tijd zou kosten, of bij voorwerpen die te dun zijn om de verkleuring weg te schuren.

Verkrijgbaarheid

Sterlingzilver is in allerlei uitvoeringen te koop bij leveranciers van edelmetalen. Zij verkopen onder andere platen, draad, staven, soldeer, gietkorrels, folie en buismateriaal, maar ook schakelkettingen, ringen, fournituren en steenzettingen. De prijs per gram hangt mede af van de vorm van het product, vanwege de fabricagekosten. Een buis is duurder dan een plaat of zilverdraad. Het laagst zijn de productiekosten voor gietkorrels. Vaak krijg je korting bij aanschaf van grote hoeveelheden; meestal daalt de prijs per 10 en 50 gram. Ook voor metaalrestanten geldt vaak een lagere prijs. Zilverplaat wordt meestal verkocht met een plastic beschermlaag tegen krassen. 

Sommige leveranciers maken specifieke producten zoals heel dikke zilverplaten of afwijkende maten buizen op bestelling. Veel handelaren hebben een recycleservice voor restanten van allerlei edelmetalen, ook de snippers die je van de werkbank veegt. De prijs die je ervoor krijgt, hangt af van de vorm van het metaal. Schoon metaal met stempel levert de hoogste prijs op en veegsel de laagste, want dat moet 'gezuiverd' worden. Er bestaat ook zilver dat niet zwart wordt, maar de keuze is minder groot. Er zijn een paar legeringen verkrijgbaar in een beperkt aantal producten. Wanneer de vraag toeneemt, wordt het assortiment waarschijnlijk uitgebreid. Deze legeringen zijn op dezelfde manier te solderen en te bewerken, maar iets moeilijker te modelleren. Het voornaamste voordeel is dat ze minder gevoelig zijn voor oxidevlekken en minder snel zwart worden bij blootstelling aan de lucht. Voor emailleren wordt vaak brittanniazilver gebruikt, want dat heeft minder last van oxidevlekken na een paar keer branden. Het is echter hoofdzakelijk verkrijgbaar in plaatvorm. Fijn zilver is er in zowel plaat- als draadvorm, maar ook als zilverklei. Na het branden levert dat fijne zilvervormen op.

Edelmaten: Goud

De zuiverheid van goud wordt aangeduid met karaten. Hoogkaraats goud (24 en 22 karaat) is heel zacht en pletbaar; het heeft een warme geeltint. De lagere karaten zijn gelegeerd met een hoger percentage andere metalen, wat andere werkeigenschappen en kleuren oplevert. Zo ontstaan bijvoorbeeld wit, rood of groen goud.

Toepassingen
Goud is duur in verhouding tot zilver. Daardoor wordt het vaak gebruikt voor kleurcontrasten of accenten op zilveren sieraden, om zo de totale materiaalkosten te beperken. De prijs van het materiaal is van invloed op veel van de toegepaste technieken. Bij goud is graveren gebruikelijker dan etsen, want het metaal dat oplost in de zuuroplossing is niet zo makkelijk terug te winnen. Goud is dunner te verwerken dan zilver, omdat het niet zo zacht is. Een plaatje kan tot 0,2 mm dunner zijn en dat draagt ook bij tot het beperken van de metaalkosten van een werkstuk.

Legeringen van witgoud zijn veel harder en sterker dan geelgoud. Dat is de reden waarom klauwzettingen voor kostbare stenen maar ook sluitingen en dergelijke vaak gemaakt worden van witgoud. 22-karaats goud (in Nederland is dat 20-karaats goud) heeft een diep gele kleur maar is voor de meeste toepassingen te zacht. Door de pletbaarheid is 22-karaatsgoud echter ideaal voor gladomzettingen van heel kwetsbare stenen. Nagenoeg de beste werkeigenschappen heeft 18-karaats goud; dit is wat harder dan zilver en hard genoeg om te polijsten tot hoogglans. Daarmee is het geschikt voor de meeste toepassingen. Deze legering bevat een hoog percentage goud en de intrinsieke waarde is dan ook hoog. Ook 14-karaats goud heeft goede werkeigenschappen, maar het is lichter geel dan de hogere karaten. Van alle goudlegeringen heeft 14-karaats het laagste smeltpunt. De lichtste, hardste en goedkoopste legering is 9-karaats goud (in Nederland is dat 8-karaats goud). Door het geringe goudgehalte is de intrinsieke waarde echter laag.

Verkrijgbaarheid
Van oudsher maakten edelsmeden hun eigen goudlegeringen. In een smeltkroes smolten ze metalen in de juiste verhouding, waarna ze staven goten die ze vervolgens konden bewerken tot plaat of draad. Tegenwoordig komt dat zelden meer voor, omdat er zoveel keus is in goudproducten met gegarandeerde zuiverheid. Plaatmateriaal, draad, buis, fournituren, schakelkettingen en geprefabriceerde producten zijn verkrijgbaar in diverse dikten van 9-, 14- en 18-karaats goud. De grootste variatie in vormen is er in geelgoud. In wit-, rood- en groengoud is het assortiment doorgaans minder uitgebreid.

Witgoud is er in twee legeringen: de ene is dofgrijs, de andere geelgrijs. Daarom wordt witgoud vaak gerhodineerd om de kleur lichter te maken.
Voor elk goudgehalte en elke kleur zijn er verschillende soldeervarianten. Gebruik altijd een vloeimiddel dat geschikt is voor de hoge temperaturen die nodig zijn bij het solderen van goud, zoals Auroflux. Het is belangrijk om soldeer met het juiste karaat te gebruiken, vanwege de kleurverschillen en de soldeertemperatuur bij de diverse goudlegeringen. Bovendien is het laagste karaat bepalend voor het waarborgstempel dat een werkstuk krijgt. Gebruik je dus soldeer met een lager karaat, dan wordt je werk daarmee gemerkt, ook al is het gemaakt van goud met een hoger karaat.

Voor versmelten en emailleren wordt 22- of 24-karaats folie gebruikt. Ook is er bladgoud met een hoog karaat, dat aangebracht kan worden op voltooide werkstukken om ze extra kleur en een luxueuze glans te geven. Daarnaast bestaat er gouden edelmetaalverf, die is bedoeld om aan te brengen en te branden op edelmetaalklei.
Vergulden is een manier om werkstukken van andere metalen, zoals zilver of onedel metaal, zo af te werken dat ze er kostbaarder uitzien. De kleur van het laagje hangt af van de verhouding van de metalen in de anode. Dit bepaalt ook of de platering hard dan wel zacht is. Door de prijs gelden goudstaven als veilige investering; de prijs schommelt per dag al naargelang het fluctueren van de markt. Dit werkt rechtstreeks door in de prijzen van goudleveranciers, maar ook de prijzen die betaald worden voor metaalafval. Het is ook mogelijk om te kiezen voor verantwoord gedolven of gerecycled goud.

Hoe studeer je bij NTI?

Dankzij het nieuwe studeren bepaal je zelf waar en wanneer je studeert. Het nieuwe studeren is de ideale combinatie tussen online en klassikaal onderwijs. Onderstaande video laat je het nieuwe studeren zien.

Ben je na het volgen van de proefles enthousiast geworden?

Je kunt elke dag starten met de cursus Zelf sieraden maken dus zet vandaag nog de eerste stap!

8 redenen om bij het NTI te studeren

1. Erkende opleidingen, gewaardeerd in het bedrijfsleven
2. Prettige en deskundige begeleiding door ervaren docenten
3. Voordelig lesgeld
4. Flexibel studeren
5. Studeren met veel persoonlijk contact
6. Modern studeren via onze digitale leeromgeving
7. Persoonlijke studiebegeleiding van een mentor
8. Studeren op kosten van de werkgever en/of de fiscus