Inleiding

Met deze proefles krijg je een indruk van de taalcursus: Nederlandse taal foutloos schrijven en spreken van NTI. Je krijgt inzicht in de lesstof. Je kunt ook alvast een paar oefeningen doen. Tijdens het lezen van de lesstof kun je jezelf testen door vragen te beantwoorden. 

Start proefles

Schrijven is voor de één een ramp, voor de ander een makkie. De één zit uren te piekeren om iets behoorlijks op papier te krijgen, anderen kunnen hun gedachten vlot in woorden omzetten.

Schrijven is niet altijd een brief schrijven; ook het maken van een verslagje voor bijvoorbeeld het jaarboek van jouw vereniging of de notulen van een vergadering horen erbij. Om een beetje te wennen aan het schrijven, beginnen we in deze proefles met een eenvoudige oefening.

Oefening 1
Schrijf een stukje over minstens een van de volgende onderwerpen. Het hoeft niet lang te zijn. Bekommer je niet te veel om mogelijke schrijf- of taalfouten. Maak het niet te ingewikkeld of te moeilijk.

1. Veel mensen ervaren de zondag als een vervelende dag. Voor anderen is het een feestdag. Hoe denk je erover? Hoe vul je die dag in?
2. Voor velen is hun huis een tweede huid. U kunt zich er prettig in voelen of niet. Wat vind je van jouw woning? Moet er iets veranderen.?
3. Welke weekbladen lees je? Waarom? Wat vind je er goed aan, wat niet?
4. Beschrijf de sport die je beoefent. Wat vind je er leuk aan?
5. Je bent deze cursus met een bepaald doel voor ogen begonnen. Waarom ben je eraan begonnen? Wat verwacht je ervan?

Oefening 2
Het weekblad Vrij Nederland heeft eens een oproep aan zijn lezers gedaan om korte stukjes in te zenden onder het motto: ‘Het moet er nu maar eens uit zijn!’

De bedoeling was dat de lezers uitingen gaven aan datgene wat hen het meest ergerde in het dagelijks leven. Dat varieerde van die echtgenoot die altijd naar sport kijkt op de tv, tot de overdreven aandacht voor de computer en de algemene verering van de hond, tot overlast van de buren.

Schrijf een stukje waarin je jouw uiting geeft aan jouw dagelijkse ergernis. Begin met een uitgesproken mening. Eindig met een conclusie. Gebruik niet meer dan 750 woorden.

Deftig is niet duidelijk

Veel taalgebruikers die niet dagelijks schrijven, hebben de neiging zinnen lang en ingewikkeld te maken. Bovendien willen ze graag ‘dure’ woorden en uitdrukkingen gebruiken, omdat ze denken dat ze op die manier indruk maken op de mensen die hun geschriften lezen. Maar ze vergeten vaak het doel van hun schrijfsel. Houd daarom zakelijke mededelingen zo kort en eenvoudig mogelijk.

Dus niet: Tot onze oprechte spijt zal onze dochter Lia wegens ziekte niet in staat zijn morgen de school te bezoeken.
Maar: Lia komt vandaag wegens ziekte niet op school.

Oefening 3
Herschrijf de volgende zinnen in goed en duidelijk Nederlands.

1. Zou u zo goed willen zijn bijgaand formulier per omgaande door u ondertekend aan ons retour te zenden?
2. Voor een nadere toelichting over de invulling van deze dag verwijs ik u graag naar de gespreksleider, de heer P. Drenth.
3. Ik zou nogmaals willen beklemtonen dat u mij en uw medecursisten een groot genoegen doet door voortaan tijdig present te zijn.
4. De aanvoerder van De Treffers gelieve zich vergezeld van zijn trainer na afloop van de wedstrijd te vervoegen bij de afgevaardigde van de KNVB.
5. Het is de wandelaars niet toegestaan zich buiten de paden te begeven en zich op de gazons te bevinden.

De brief

Als je een brief moet schrijven aan een bedrijf, is het verstandig te houden aan bepaalde afspraken wat betreft de indeling. Een correct ingedeelde brief wordt serieuzer genomen dan een brief met slordige indeling. Natuurlijk is niet alleen de indeling van belang, de wijze waarop je de mededeling onder woorden brengt is minstens net zo belangrijk. Maar daarover later. Eerst zullen we de vorm, de indeling van een min of meer officiële brief, ook wel zakelijke brief genoemd, onder de loep nemen.

Indeling van de brief
Er zijn een paar mogelijkheden voor de indeling. In het bedrijfsleven waar de meeste brieven getypt worden, is het volgende model het meest gebruikte.

(1) De afzender. Vermeld jouw volledige naam en adres. Eventueel zet je jouw telefoonnummer erbij. Schrijf de plaatsnaam altijd voluit, dus niet R’dam, H’loo, en dergelijke (nu volgt een witregel).

(2) Plaats en datum. Plaatsnaam en datum voluit schrijven, dus niet: Hulsterloo, 20-2-06. Vergeet niet de komma achter de plaatsnaam.

(3) De geadresseerde. Ook hier het volledige adres vermelden. Dit volledige adres is hetzelfde als op de envelop. Richt je jouw brief aan iemand binnen een instantie, dan zet je in het adres de naam of de functie van die persoon:

• t.a.v. (ter attentie van) de heer Van der Putten
• t.a.v. de redacteur van de vakgroep Nederlands. 

Soms moet je de functie en de naam van degene aan wie u de brief richt in de adressering vermelden:

• de rector van de scholengemeenschap Hulsterloo, de heer drs. B. van Wijk

(4) De aanhef. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden. Is de naam van de persoon aan wie je de brief richt bekend, dan kun je die vermelden, zoals in het voorbeeld is gedaan. Andere mogelijkheden:

• Geachte mevrouw, Geacht bestuur, Geacht college, Geachte dames en heren

Als je niet weet of je jouw brief aan een man of een vrouw moet richten, neem dan het zekere voor het onzekere en zet in de aanhef

• Geacht heer, mevrouw. (Let weer op de komma achter de aanhef!)

(5), (6), (7) De alinea’s van jouw brief. Sla na iedere alinea een regel over. Zorg er altijd voor dat de laatste zin eindigt met een punt.

(8) De slotformule. Hoogachtend is inmiddels een lege formule geworden. Vrijwel niemand voelt meer dat de geadresseerde ‘hooggeacht’ wordt. Tegenwoordig wordt ook Met vriendelijke groet(en) veel gebruikt. Als je echter in jouw brief een klacht uit, is Met vriendelijke groet(en) op z’n minst een beetje vreemd.

(9) De handtekening. Desnoods noteer je hier nog eens jouw naam en eventueel de functie die je bekleedt. Dus:

B. van Tholen,
Secretaris toneelvereniging