Hoe word je psycholoog?

Droom je ervan om mensen te helpen, gedrag beter te begrijpen of jezelf om te scholen naar een betekenisvol beroep? Dan is psycholoog worden misschien wel iets voor jou. Maar hoe pak je dat aan als volwassene, naast een baan en druk leven? In deze blog ontdek je stap voor stap hoe je psycholoog wordt -of toegepast psycholoog- én welke route het beste bij jou past.

Wat doet een psycholoog eigenlijk?

Een psycholoog helpt mensen om inzicht te krijgen in hun gedrag, gevoelens en denkpatronen. Dat kan in allerlei situaties: bij stress, trauma, opvoedvragen, relatieproblemen of loopbaanvragen. Psychologen werken in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ), bij gemeenten, in het onderwijs, of als coach of adviseur.

Toch is psycholoog een breed begrip. Er zijn verschillende soorten psychologen, met elk hun eigen opleiding en werkveld.

Psycholoog of toegepast psycholoog – wat is het verschil?

Een psycholoog is meestal universitair opgeleid (WO-niveau) en kan zich na een master verder specialiseren tot bijvoorbeeld gezondheidszorgpsycholoog (GZ-psycholoog), klinisch psycholoog of neuropsycholoog. Voor sommige functies is een registratie in het BIG-register verplicht. Dat betekent dat je ook een post-master moet volgen om zelfstandig diagnoses te mogen stellen in de zorg.

Een toegepast psycholoog is een professional die op hbo-niveau werkt. Deze voert geen diagnoses uit, maar richt zich op het toepassen van psychologische kennis in de praktijk. Denk aan het coachen van cliënten, het begeleiden van gedragsverandering, het afnemen van tests of het geven van trainingen binnen bedrijven, het onderwijs of de zorg.

Wil je vooral praktisch aan de slag, mensen begeleiden of gedragsverandering stimuleren? Dan past de rol van toegepast psycholoog vaak beter – en deze route is toegankelijker voor volwassenen die naast hun baan willen studeren.

Welke opleiding heb je nodig?

Universitaire route (WO)

Wil je GZ-psycholoog of klinisch psycholoog worden? Dan heb je een universitaire bachelor en master in de psychologie nodig. Daarna volgt een aanvullende postmasteropleiding van ongeveer 2 jaar om in het BIG-register te komen. Reken op 6 tot 8 jaar studeren in totaal.

Hbo-route: Toegepaste psychologie

Wil je eerder praktisch aan de slag, bijvoorbeeld in coaching, loopbaanbegeleiding of gedragsadvies? Dan kun je kiezen voor de hbo-route. De bacheloropleiding Toegepaste Psychologie is praktijkgericht, en bereidt je voor op een functie als toegepast psycholoog in de breedste zin van het woord. Deze opleiding duurt meestal vier jaar in deeltijd, en is goed te combineren met werk en gezin.

Heb je geen tijd of behoefte aan een volledige bachelor? Dan kun je ook kortere programma’s volgen om je te verdiepen in bepaalde thema’s, zoals kinderpsychologie, coaching of counseling.

Hoe lang duurt het om psycholoog te worden?

Een universitaire route duurt gemiddeld 6 tot 8 jaar, inclusief master en eventueel postmaster. De hbo-bachelor Toegepaste Psychologie duurt gemiddeld 4 jaar in deeltijd. Veel volwassenen kiezen voor die tweede route, omdat deze beter te combineren is met werk, privéleven en eerdere opleidingen. Bovendien kun je tijdens de studie al ervaring opdoen via stages of in je eigen werkomgeving.

Moet je in het BIG-register staan?

Niet iedereen die werkt als psycholoog hoeft geregistreerd te zijn. Alleen zorgprofessionals die behandelingen en diagnoses stellen – zoals GZ-psychologen – hebben een BIG-registratie nodig. Als toegepast psycholoog, coach, counselor of gedragsadviseur werk je buiten die regeling. Je helpt mensen met praktische begeleiding, trainingen of coaching, maar stelt geen medische diagnoses.

Wat leer je tijdens je opleiding?